aktualności

Wizyta w Polsce potomków oficerów armii Stanów Zjednoczonych więzionych w Oflagu 64
Jestem synem jeńca wojennego, który razem z najlepszymi z najlepszych spędził dwa lata i dziesięć miesięcy w niewoli. Jestem również na zawsze dłużnikiem moich braci i sióstr, z którymi wspólnie dorastałem i z którymi współdzieliłem te same doświadczenia. Wszystkich nas łączą lata, które nasi ojcowie spędzili razem jako „goście Niemców” (ojciec tak określał czas pobytu w obozie) w pięknym mieście Szubin w Polsce, której mieszkańcy byli tak dobrzy wobec Amerykanów, również pomagając im przetrwać ten trudny czas. Za to wszystko jesteśmy wdzięczni.
„Pat” Waters, syn pułkownika Watersa
Trzeciego września członkowie rodzin Oflagu 64, potomkowie amerykańskich oficerów więzionych w największym obozie jenieckim dla Amerykańskich oficerów w Europie, przybędą do Polski
z tygodniową wizytą. Mimo że głównym celem wizyty są odwiedziny terenu byłego obozu, gdzie byli więzieni ich ojcowie, uczestnicy chcą również upamiętnić ofiarę życia polskich żołnierzy, składając wieniec na Grobie Nieznanego Żołnierza, oraz uhonorować cierpienia ofiar cywilnych Polaków, jak również przedstawicieli innych narodowości przetrzymywanych w obozach jenieckich w Szubinie. Ponadto planowane są spotkania w sprawie utworzenia Izby Pamięci oraz Laboratorium Językowego.

Pierwsi oficerowie armii Stanów Zjednoczonych, którzy trafili do obozu w czerwcu 1943 roku, zostali wzięci do niewoli po bitwie pod Sidi Bou Said w Tunezji, w lutym 1943 roku. Wśród nich znajdowali się podpułkownik John H. Van Vliet Jr. oraz kapitan Donald B. Stewart, którzy w maju 1943 roku zostali pod przymusem zabrani do Katynia. Po przyjeździe do obozu oficerowie prowadzili zakodowaną korespondencję z władzami USA w Waszyngtonie, doradzając informując ich o prawdzie – że Sowieci dokonali mordu Katyńskiego

Wśród pozostałych więźniów obozu znajdował się przyszły generał Waters. Po lądowaniu aliantów w Normandii do obozu napływały kolejne transporty oficerów. W styczniu 1945 roku Oflag 64 liczył ponad 1600 jeńców. Również z tego obozu planowano przeprowadzenie jednej z największych ucieczek z obozu jenieckiego w Europie – dowództwo Brytyjskie zaniechało jej w wyniku planowanej akcji operacji Overlord (lądowanie w Normandii). Mimo że jeńcy Oflagu 64 przybywali do obozu już w czerwcu 1943 roku (Waters, Van Vliet, Stewart), część osadzonych docierała do Szubina później. W grupie odwiedzającej Polskę będą przedstawiciele potomków obu grup jeńców:

• porucznik George Cobb – wzięty do niewoli 12 lutego 1944 r.,

• podporucznik Reid Ellsworth – wzięty do niewoli 24 stycznia 1944 r., uciekł z trasy marszu obozu
w styczniu 1945 r., skąd zawędrował na wschód Polski, docierając do Odessy,

• podpułkownik Nathaniel Hoskot – wzięty do niewoli 6 czerwca 1944 r., powrócił do kraju

w wyniku wymiany jeńców 7 stycznia 1945 r.,

• porucznik John Sutherland –wzięty do niewoli 30 listopada 1944 r. – uciekł z trasy marszu obozu
w styczniu 1945 r., skąd zawędrował na wschód Polski, docierając do Odessy,

• porucznik Robert Thompson – wzięty do niewoli 22 września 1944 r. (21 stycznia 1945 r. ewakuowany przez Niemców wraz z większością jeńców, z marszem dotarł do Hammelburga),

• podpułkownik John K. Waters – zięć generała Pattona, później sam otrzymał nominację generalską) wzięty do niewoli 2 lutego 1943 r., 21 stycznia 1945 r. ewakuowany przez Niemców wraz
z większością jeńców, z marszem dotarł do Hammelburga.



W grupie odwiedzającej Polskę znajdą się: ElodieEllsworth Caldwell i Janet Ellsworth, Tom Cobb, AnneHoskot Kreutzer i Tom Kreutzer, Marlene Thompson McAllister i Nancy Thompson Wyatt oraz Taylor McAllister oraz George Patton “Pat” Waters.



W programie pobytu przewidziane są między innymi: wizyta w Muzeum Katyńskim, w Muzeum Powstania Warszawskiego, podróż od Szubina (w latach 1939–1945 miejscowość nosiła nazwę Altburgund). Ponadto uczestnicy odwiedzą Częstochowę, Oświęcim i Kraków, gdzie zaplanowano wizytę na Wawelu.

W Szubinie rodziny byłych więźniów Oflagu 64 spotkają się z Przewodniczącym Rady Miejskiej Panem Remigiuszem Kasprzakiem oraz włodarzem miasta Panem Arturem Michalakiem i jego zastępcą Panią Krystyną Sichel. Omówione zostaną plany utworzenia Izby Pamięci Obozów w Szubinie z czasów II wojny światowej w jednym z pozostałych baraków obozu. Goście odwiedzą także Muzeum Ziemi Szubińskiej, gdzie delegacja zostanie podjęta przez dyrektora placówki, panią Kamilę Czechowską. Program wizyty obejmuje również spacer po mieście śladami miejsc historycznych (Kościół pw. św. Marcina Bpa, Ruiny Zamku i miejsca pamięci związane z II wojną światową na cmentarzu). Grupa złoży wieniec przed pomnikiem cywilnych (chrześcijańskich
i żydowskich) więźniów obozu, oraz przed pomnikiem upamiętniającym amerykańskich, brytyjskich
i francuskich więźniów obozu jenieckiego. Kulminacyjnym momentem wizyty będzie zwiedzanie pozostałości obozu – byłego szpitala obozowego, aresztu obozowego, kaplicy, budynku dowództwa oraz tzw. „Białego Domu”, gdzie mieszkali wyżsi rangą oficerowie. Następnie grupa uda się na teren Zakładu Poprawczego, gdzie znajdowała się większość obozowych baraków. Gospodarzem tej części wizyty będzie dyrektor zakładu, pan Wiesław Guziński. Goście będą mogli zobaczyć makietę Oflagu 64, zbudowaną przez młodzież z Zakładu Poprawczego. Następnie uczestnicy pojadą w miejsce, gdzie ich ojcowie spędzili pierwszą noc po wymaszerowaniu z obozu w styczniu 1945 roku. Przewodnikiem zwiedzania będzie pan Mariusz Winiecki, lokalny historyk obozu Oflag 64.

Celem podróży do Szubina jest wspieranie Ambasady Stanów Zjednoczonych w Polsce w planowanym utworzeniu Laboratorium Językowego w Zakładzie Poprawczym. Laboratorium ma być kontynuacją programu edukacyjnego, realizowanego w Oflagu przez jeńców w trakcie i pobytu w tym miejscu. Ze strony Ambasady w projekt zaangażowany jest Office of Defense Cooperation pod dowództwem pułkownika Barlow. Uczestnicy wizyty pragną wyrazić podziękowania dyrektorowi Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych, panu dr. Sławomirowi Dębskiemu, za jego pomoc i doradztwo. Pragniemy również podziękować o. Markowi, dyrektorowi Warszawskiej Pielgrzymki, za możliwość odwiedzenia klasztoru Częstochowskiego oraz panu dr. Dariuszowi Nowackiemu, kuratorowi Skarbca Korony Zamku na Wawelu, za opiekę, którą zapewni w czasie wizyty w tym miejscu.
Materiał; www.szubin.pl