aktualności

W sobotę 19 marca w Muzeum Ziemi Szubińskiej im. Zenona Erdmanna odbył się wernisaż wystawy pt. ,,Wypędzeni Szubin-Mielec’’ oraz zostały zaprezentowane dwa filmy. Inicjatorką wydarzenia była Danuta Siewkowska, która jako małe dziecko została wysiedlona przez Niemców do Mielca. Wystawa i materiały filmowe powstała na bazie zbiorów rodziny Szubertowskich – Danuty Siewkowskiej i Elżbiety Szubertowskiej, Doroty Pacer, Mieczysława Lubawego, Genowefy Traczyk, Aleksandry Domańskiej, Ireny Homeja, Agnieszki Kończal oraz Muzeum Ziemi Szubińskiej. Autorem tekstów i projektu filmów była dr Kamila Czechowska, a film zrealizował Piotr Bembenek. W spotkaniu uczestniczyli m.in. przewodnicząca Rady Miejskiej Anna Kijowska, burmistrz Szubina Mariusz Piotrkowski, radny powiatowy Marek Kornalewicz, sekretarz gminy Szubin Renata Kabulla, duchowni – ks. dziekan Tadeusz Lesinski i ks. proboszcz Jacek Pawelczyk oraz mieszkańcy Szubina i regionu. Po zakończeniu projekcji filmowej burmistrz Szubina wraz z dyrektor muzeum podziękowali zaangażowanym w przygotowanie wystawy i filmu. Na zakończenie spotkania głos zabrali - jedna z wypędzonych Genowefa Traczyk (z domu Lubawy), która obecnie mieszka w Toruniu oraz Danuta Siewkowska.
Wystawa i materiały filmowe związane były z historią, która rozgrywała się w czasie II wojny światowej. 1 września 1939 r. wybuchła II wojna światowa, która odcisnęła piętno na losach mieszkańców Szubina i ziemi szubińskiej. Niemieckie władze okupacyjne od początku wojny realizowały plan wyniszczenia narodu polskiego. Przez region przetoczyła się niszcząca fala eksterminacji ludności polskiej. Dokonywali jej żołnierze Wehrmachtu, ochotnicy z Selbstschutzu oraz miejscowi Niemcy, którzy wskazywali osoby do wyeliminowania. Przypominają o tym liczne miejsca pamięci. Od jesieni 1939 r. do marca 1941 r. Niemcy realizowali masową akcję wysiedleń ludności polskiej ze zlikwidowanego województwa poznańskiego i południowych rubieży województwa pomorskiego. Ofiarami wypędzeń do Generalnego Gubernatorstwa zostało około 2500 mieszkańców byłego powiatu szubińskiego. Była to część planu mającego doprowadzić do germanizacji Wielkopolski i Pomorza, czy szerzej środkowej i wschodniej Europy. W Szubinie i dawnym powiecie szubińskim działania realizowane były od października 1939 r. Jedna z większych akcji niemieckich miała miejsce w grudniu 1939 r. Polacy zostali zmuszeni do szybkiego spakowania się i opuszczenia swych domów, zostawienia warsztatów pracy i gospodarstw rolnych. Na miejsce wypędzonych Polaków sprowadzano Niemców z krajów bałtyckich i Besarabii. Było to efektem paktu Ribbentrop-Mołotow, czyli porozumienia zawartego przez Niemcy ze Związkiem Radzieckim w sierpniu 1939 r. Obóz przejściowy mieścił się w Domu Polskim, obecnej siedzibie Muzeum Ziemi Szubińskiej. Z Szubina część wysiedleńców trafiła do Mielca. Już droga okazała się katorgą, a miejsce docelowe nie było ziemią obiecaną. Musieli nauczyć się żyć i przeżyć w nowych warunkach. Pierwszym przystankiem była bursa dawnego gimnazjum. Następnie byli kierowani do konkretnych miejsc. Szubinianie podejmowali prace, organizowali swoje domostwa i życie codzienne. Pomagali sobie nawzajem i zazwyczaj sprzyjali z wypędzonymi z Wielkopolski. Z czasem zmniejszył się dystans między Polakami z Kresów Zachodnich a mielczanami. Nie jest znana dokładna liczba osób związanych z ziemią szubińską, które spędziły okupację Niemiecką w rejonie Mielca. Było to około 800 osób, z których ponad 30 zmarło na wygnaniu.
Muzeum planuje kontynuacje tematu wypędzeń mieszkańców byłego powiatu szubińskiego - w rejon Mielca i Mińska Mazowieckiego. Zaprasza osoby, które posiadają wiedzę i pamiątki z tym związane do kontaktu z placówką.
Fotorelacja dostępna poniżej:
https://muzeum.szubin.net/index.php?d=wiecej&d1=galeria&d2=1295